Poumbrago
Chenopodium vulvaria
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Poumbraio, Poumbroio, Poubroio.
Noms en français : Chénopode fétide, Vulvaire.
Descripcioun :La poumbrago, s'un cop l'avès touca, vous n'en ramentarés de tèms, subretout se l'avès bèn fretado. Es uno planto couchado, verdalo e farinouso emé de fueio entiero. Se vèson bèn, sus lou dessoubre di fueio, li glando que caupon de trietilamino à l'óurigino de l'óudour que pudis (fotò).
Usanço :Li grano soun manjadisso e acampado pèr li touareg que n'en fan de farino. Aquesto sèr dins la preparacioun de "taguella" o pan dóu desèrt. La planto tencho la lano en jauno viéu. Se dis que sarié bono contro l'isterìo ("principe di signaturo").
Port : Erbo
Taio : 10 à 30(70) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Chenopodium
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1,5 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Chenopodium vulvaria L., 1753
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753